Kaczyński reaguje na zamieszanie z Nawrockim. Rozesłał zaskakujący list. “Nie wolno nam”
W polityce są momenty, które zmieniają bieg zdarzeń — nie dlatego, że wydarzyło się coś zupełnie nieprzewidywalnego, lecz dlatego, że reakcja na to wydarzenie przekracza standardowe ramy. Tak właśnie dzieje się teraz w obozie Zjednoczonej Prawicy po zamieszaniu związanym z Karolem Nawrockim, prezesem Instytutu Pamięci Narodowej, który znalazł się w centrum głośnego skandalu. Do opinii publicznej przedostały się doniesienia o jego kontrowersyjnym udziale w wydarzeniach o charakterze quasi-militarnym, co natychmiast wywołało polityczne turbulencje. W odpowiedzi na eskalację napięcia Jarosław Kaczyński podjął niecodzienny krok — rozesłał list do członków partii i najważniejszych polityków prawicy.
Treść listu, choć utrzymana w tonie umiarkowanym, wywołała szeroki rezonans. „Nie wolno nam tracić wiarygodności, nie wolno nam ulegać prowokacjom, nie wolno nam lekceważyć powagi sytuacji” – brzmią słowa z dokumentu, który, jak się okazuje, nie był jedynie rutynowym apelem do struktur. Według doniesień medialnych, list Kaczyńskiego był ostrzeżeniem, a zarazem wezwaniem do wewnętrznej mobilizacji. Jego ton różnił się od standardowych przekazów – był bardziej emocjonalny, mniej technokratyczny, bardziej osobisty.
Prezes Prawa i Sprawiedliwości, przez lata uważany za mistrza politycznych szachów, postanowił zareagować osobiście i bezpośrednio. To rzadkość, zwłaszcza w ostatnich latach, gdy coraz częściej funkcjonuje w cieniu, delegując swoje decyzje współpracownikom. Tym razem jednak milczenie nie wchodziło w grę. Afera z Nawrockim, niezależnie od faktycznej skali jego winy, stała się symbolem napięcia w obozie władzy – i Kaczyński najwyraźniej uznał, że trzeba przeciąć spekulacje.
Kim jest Karol Nawrocki i dlaczego jego nazwisko budzi tyle emocji? To historyk, menedżer pamięci narodowej, człowiek lojalny wobec idei narodowo-konserwatywnych. Przez lata budował swoją pozycję jako osoba łącząca świat nauki z praktyką polityki historycznej. Jego obecność w IPN miała być gwarancją kontynuacji polityki tożsamościowej, którą PiS realizuje od 2015 roku. Tymczasem zarzuty, że brał udział w „ustawce” z użyciem broni, czy że miał być elementem gry służb lub środowisk radykalnych, wystawiły całą formację na potężne uderzenie wizerunkowe.
Kaczyński, w swoim liście, nie odnosi się wprost do faktów medialnych. Nie potępia Nawrockiego, nie broni go też otwarcie. Zamiast tego koncentruje się na przesłaniu: „Musimy być jednością, ale jedność nie oznacza milczenia wobec błędów. Musimy być silni, ale siła nie może oznaczać buty. Musimy być wiarygodni – zawsze i wobec wszystkich.” To słowa, które brzmią jak element większej strategii odbudowy wizerunku, osłabionego nie tylko przez sprawę Nawrockiego, ale też przez ogólne zmęczenie społeczne ośmioma latami rządów tej samej formacji.
List rozesłano do posłów, senatorów, eurodeputowanych i wojewódzkich struktur partii. W niektórych okręgach odbyły się już zamknięte spotkania, na których omawiano jego treść. Pojawiły się głosy, że Kaczyński przygotowuje grunt pod możliwe zmiany personalne – nie tylko w IPN, ale też w strukturach związanych z obozem władzy. Nie brakowało też takich, którzy odczytali list jako zapowiedź rozliczeń wewnętrznych. „To nie był list do wszystkich. To był list do tych, którzy wiedzą, że coś nadchodzi” – powiedział anonimowy poseł z południa Polski.
Opozycja nie pozostaje bierna. Politycy Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi i Lewicy podkreślają, że sprawa Nawrockiego wymaga nie tylko reakcji politycznej, ale też prawnej. Zapowiedziano interpelacje, doniesienia do prokuratury oraz wnioski o kontrolę NIK. – „Jeśli IPN miał być instytucją zaufania publicznego, to dziś jego wiarygodność została zrujnowana. Kaczyński może pisać listy, ale pytanie brzmi: co zrobi konkretnego?” – pytał na antenie TVN jeden z liderów KO.
Społeczeństwo reaguje z mieszanymi emocjami. Część komentatorów docenia, że lider PiS zabrał głos w trudnym momencie. Inni wskazują, że to za mało, że czas listów i deklaracji minął, a potrzebne są realne decyzje. – „Lider partii rządzącej powinien stanąć przed kamerą, nie chować się za kartką papieru. To nie jest moment na polityczne poezje” – stwierdził publicysta Tomasz Lis.
Nie sposób pominąć jeszcze jednej interpretacji. Dla części prawicowych środowisk list Kaczyńskiego to coś więcej niż reakcja na skandal – to próba odbudowania moralnego autorytetu, którego ostatnio partii wyraźnie brakowało. W czasach kryzysu przywództwo polega nie tylko na rządzeniu, ale na umiejętności wyznaczania granic – i być może właśnie to Kaczyński próbował zrobić: wyznaczyć granicę pomiędzy lojalnością wobec ludzi a lojalnością wobec zasad.
Czy mu się to uda? Trudno powiedzieć. Jedno jest pewne – po liście Kaczyńskiego napięcie wewnątrz obozu władzy nie maleje. Przeciwnie – rośnie. A społeczeństwo z coraz większą uwagą patrzy, czy za słowami pójdą czyny.