Nawrocki zaskoczył w trakcie wywiadu. Nagle wypalił do Żurka, takich słów nikt się nie spodziewał
Wczorajszy wieczór w studiu telewizji publicznej miał przebiegać spokojnie, w konwencji wywiadu na żywo poświęconego bieżącym wydarzeniom politycznym i planom nowej prezydentury. Tymczasem rozmowa Karola Nawrockiego z prowadzącą Anną Sieradzką nieoczekiwanie przerodziła się w moment, o którym dziś mówią wszystkie redakcje w Polsce. Powodem była zaskakująca, bezpośrednia uwaga, którą prezydent skierował wprost do ministra sprawiedliwości, Michała Żurka.
Początkowo rozmowa dotyczyła standardowych tematów: reform w administracji, planów gospodarczych, relacji z rządem oraz sytuacji międzynarodowej. Nawrocki odpowiadał rzeczowo, w swoim charakterystycznym, spokojnym tonie. Jednak w momencie, gdy padło pytanie o kontrowersyjne zmiany w sądownictwie i konflikt kompetencyjny pomiędzy Pałacem Prezydenckim a Ministerstwem Sprawiedliwości, prezydent niespodziewanie zmienił ton wypowiedzi.
— Panie ministrze Żurek, jeśli pan teraz tego słucha — proszę w końcu przestać traktować wymiar sprawiedliwości jak prywatny folwark. Pańskie reformy są chaotyczne, szkodliwe i, powiem to otwarcie, niegodne urzędu, który pan pełni — powiedział Nawrocki, patrząc prosto w kamerę.
Te słowa zadziałały jak iskra w beczce prochu. W mediach społecznościowych już w trakcie emisji programu zaczęły pojawiać się setki komentarzy, zarówno od zwolenników, jak i przeciwników prezydenta. Wielu komentatorów zauważa, że tak bezpośrednia, wręcz konfrontacyjna forma wypowiedzi jest rzadkością w polskiej polityce, szczególnie w relacjach między głową państwa a członkiem rządu.
Reakcje polityków – burza w Sejmie
Jeszcze przed północą na wpisy w tej sprawie zdecydowali się czołowi politycy większości sejmowej. Posłanka Koalicji Obywatelskiej Marta Leszczyńska napisała: “Nawrocki w końcu powiedział to, co myślimy od dawna. Minister Żurek od miesięcy niszczy autorytet sądów. Szkoda, że prezydent reaguje dopiero teraz, ale lepiej późno niż wcale”.
Z kolei rzecznik rządu, Paweł Siennicki, ostro skrytykował słowa głowy państwa: “Prezydent przekroczył granice. Takie komentarze powinny być omawiane na zamkniętych spotkaniach, a nie w telewizji na żywo. To destabilizuje współpracę instytucji państwowych”.
Sam Michał Żurek początkowo nie komentował sprawy, jednak dziś rano w rozmowie z Radiem Plus stwierdził, że wypowiedź prezydenta była “niepotrzebna, emocjonalna i w dużej mierze oparta na błędnych informacjach”. Dodał również, że planuje spotkanie z Nawrockim w celu “wyjaśnienia spraw w cztery oczy”.
Eksperci: ryzykowny, ale przemyślany ruch
Politolodzy i komentatorzy są podzieleni. Prof. Andrzej Sztaba z Uniwersytetu Warszawskiego uważa, że była to strategia komunikacyjna mająca na celu pokazanie opinii publicznej, że prezydent jest gotów reagować stanowczo, nawet jeśli wymaga to otwartego starcia z ministrem.
— Nawrocki doskonale wiedział, że jego słowa wywołają falę komentarzy. Wizerunkowo zyska wśród tych, którzy oczekują od prezydenta asertywności wobec rządu. Ryzykuje jednak pogłębieniem konfliktu, co może utrudnić mu forsowanie swoich projektów ustaw — komentuje Sztaba.
Z kolei dr Ewa Drabik, specjalistka od komunikacji politycznej, ostrzega przed zbyt pochopną oceną sytuacji: — Tego typu publiczne konfrontacje mogą eskalować napięcia i utrudnić współpracę między ośrodkami władzy. W krótkiej perspektywie prezydent może zyskać popularność, ale w długim terminie może stracić możliwość skutecznego działania.
Co było tłem konfliktu?
Nie jest tajemnicą, że relacje między Pałacem Prezydenckim a Ministerstwem Sprawiedliwości od miesięcy są napięte. Źródłem sporu jest pakiet ustaw sądowych, który Żurek forsuje w Sejmie. Projekt zakłada m.in. zmiany w sposobie powoływania sędziów, reorganizację sądów okręgowych i likwidację części sądów rejonowych.
Prezydent od początku krytykował część zapisów, argumentując, że prowadzą one do centralizacji władzy w rękach ministra. Kilka miesięcy temu zawetował pierwszą wersję ustawy, co wywołało falę krytyki ze strony zaplecza rządowego. Od tego czasu rozmowy między oboma politykami miały przebiegać w chłodnej atmosferze, jednak nikt nie spodziewał się, że spór zostanie tak ostro ujawniony w telewizji na żywo.
Media zagraniczne komentują
Co ciekawe, sprawą zainteresowały się również zagraniczne media. Niemiecki „Die Zeit” w internetowej wersji artykułu określił wystąpienie Nawrockiego jako “otwarty atak na jednego z najważniejszych ministrów rządu”, natomiast brytyjski „The Guardian” zwrócił uwagę, że to kolejny przykład narastającego napięcia między głową państwa a obozem rządzącym.
Co dalej? Możliwe scenariusze
Według źródeł w Pałacu Prezydenckim prezydent nie planuje przepraszać ministra Żurka, jednak jest gotów spotkać się z nim w przyszłym tygodniu. Rozmowy mają dotyczyć nie tylko kontrowersyjnej ustawy, ale i szerszej współpracy między instytucjami.
Niektórzy obserwatorzy przewidują, że rząd może w odwecie utrudniać prezydentowi procedowanie jego inicjatyw ustawodawczych w Sejmie. Inni wskazują, że konflikt może przyspieszyć zmiany w rządzie, w tym możliwe odwołanie ministra sprawiedliwości, jeśli presja opinii publicznej będzie wystarczająco duża.
Podsumowanie
Niezależnie od dalszego rozwoju sytuacji, wczorajszy wywiad przejdzie do historii jako jeden z najbardziej bezpośrednich i zaskakujących momentów w polskiej polityce ostatnich lat. Karol Nawrocki, znany dotąd z wyważonych wypowiedzi, tym razem zdecydował się na mocne, niemal oskarżycielskie słowa w kierunku członka rządu. Dla jednych to dowód odwagi i niezależności głowy państwa, dla innych – niepotrzebna eskalacja konfliktu.
Jedno jest pewne: polityczna temperatura w Warszawie właśnie znacząco wzrosła, a relacje między prezydentem a rządem będą w najbliższych tygodniach uważnie obserwowane zarówno w Polsce, jak i za granicą.