Nawrocki pokazał się w oknie Belwederu. Ekspertka nie zostawiła na nim suchej nitki
W piątkowe popołudnie, gdy warszawskie Powiśle tonęło w sierpniowym słońcu, w Belwederze doszło do sceny, która w mgnieniu oka obiegła media społecznościowe. Karol Nawrocki, świeżo zaprzysiężony prezydent RP, niespodziewanie pojawił się w jednym z reprezentacyjnych okien pałacu i pozdrowił zgromadzonych przed budynkiem. Choć dla części obserwatorów był to sympatyczny, spontaniczny gest, dla innych – w tym znanej ekspertki ds. wizerunku politycznego – cała sytuacja okazała się wizerunkową wpadką.
Nieplanowane pojawienie się prezydenta
Według relacji świadków, około godziny 15:30 kilkadziesiąt osób zebrało się przed Belwederem, by zobaczyć nowego prezydenta lub zrobić pamiątkowe zdjęcie. Wśród nich byli zarówno turyści, jak i grupki mieszkańców Warszawy. Nagle w jednym z okien pierwszego piętra pojawiła się sylwetka Karola Nawrockiego. Uśmiechnął się szeroko, uniósł rękę w geście powitania, a następnie – jak mówią świadkowie – wykonał krótki gest w stronę kamer i telefonów, które natychmiast skierowały obiektywy w jego stronę.
Nagrania trafiły do internetu w ciągu kilkunastu minut. Niektóre konta w mediach społecznościowych opatrywały je żartobliwymi podpisami, inne – sarkastycznymi komentarzami.
Ekspertka: „To wyglądało jak teatralna inscenizacja”
Już kilka godzin później w jednym z programów publicystycznych głos zabrała dr Anna Rybicka, specjalistka od marketingu politycznego i doradczyni wizerunkowa. Jej ocena była bezlitosna:
> – Prezydent musi bardzo uważać na to, w jaki sposób komunikuje się z obywatelami. Spontaniczne machanie z okna może wyglądać na sympatyczny gest, ale w tym przypadku było to raczej niekontrolowane przedstawienie. Scena, w której głowa państwa wygląda z okna pałacu, niesie ze sobą symbolikę dystansu i odgrodzenia od ludzi – powiedziała ekspertka.
Rybicka podkreśliła, że w historii wielu przywódców pojawiały się podobne obrazy, które później stawały się obiektem kpin, bo przywodziły na myśl monarchiczny sposób sprawowania władzy, a nie partnerską relację z obywatelami.
Porównania i memy
Nie minęła doba, a sieć zalała fala memów. Jedne porównywały Nawrockiego do postaci z filmów historycznych, inne – do bohaterów kreskówek machających z zamkowych okien. Na Twitterze (obecnie X) pojawiły się zestawienia kadrów z jego gestem i ujęć znanych monarchów pozdrawiających poddanych z balkonów pałaców.
Niektórzy użytkownicy pisali z przekąsem:
„Brakuje tylko złotego baldachimu i orkiestry dętej w tle” – brzmiał jeden z popularniejszych wpisów.
Kancelaria próbuje tonować emocje
Rzecznik prezydenta w krótkim oświadczeniu dla mediów starał się zdjąć z całej sytuacji powagę i nadać jej lekki ton. – Pan prezydent chciał w prosty sposób przywitać się z osobami, które zgromadziły się przed Belwederem. Nie było w tym żadnej kalkulacji politycznej, ani tym bardziej zamiaru wywoływania kontrowersji – tłumaczył.
Zapytany, czy takie gesty będą się powtarzać, odparł: – Prezydent jest człowiekiem otwartym i nie zamierza unikać kontaktu z ludźmi. Czasem będzie to na oficjalnych spotkaniach, czasem w mniej formalnych okolicznościach.
Podzielone reakcje opinii publicznej
Sondaże opinii przeprowadzone błyskawicznie przez jeden z portali informacyjnych pokazują, że odbiór sceny jest mocno spolaryzowany. 41% ankietowanych uznało ją za „sympatyczny i ludzki gest”, 38% – za „wizerunkową wpadkę”, a 21% odpowiedziało, że „nie ma to większego znaczenia”.
W komentarzach pod artykułami można znaleźć zarówno głosy wsparcia, jak i ostrej krytyki:
„Przynajmniej widać, że nie jest oderwany od ludzi” – pisał jeden z użytkowników.
„A ja mam wrażenie, że bawi się w króla” – odpowiadał mu inny.
Polityczny kontekst gestu
Politolodzy zwracają uwagę, że Nawrocki objął urząd w atmosferze dużych oczekiwań i jednocześnie sporych napięć politycznych. Każdy jego ruch jest więc analizowany przez media i opozycję z wyjątkową skrupulatnością. – Problemem nie jest samo machanie z okna, tylko to, że w pierwszych dniach kadencji każdy szczegół ma znaczenie symboliczne. Ludzie szukają w tym sygnałów co do stylu jego prezydentury – zauważa prof. Marcin Domański z Uniwersytetu Warszawskiego.
Według niego, jeśli Nawrocki chce budować wizerunek prezydenta „bliskiego obywatelom”, powinien częściej wychodzić do ludzi w terenie, a nie ograniczać się do gestów zza szyb pałacowych.
Historyczne analogie
Niektórzy komentatorzy przypomnieli podobne epizody z przeszłości. W 1997 roku Aleksander Kwaśniewski również pojawił się w oknie Pałacu Prezydenckiego, machając do tłumu podczas wieczoru wyborczego. Tamten gest jednak był częścią oficjalnej uroczystości i odbył się przy obecności mediów oraz w ramach zaplanowanego scenariusza.
W tym przypadku – jak twierdzą eksperci – problemem jest brak przygotowania i wrażenie, że gest był impulsywny, a przez to łatwo stał się obiektem interpretacji i żartów.
Co dalej z wizerunkiem prezydenta?
Wizerunkowcy podkreślają, że choć samo wydarzenie nie jest „katastrofą” dla prezydenta, to w połączeniu z innymi drobnymi potknięciami może rysować pewien obraz jego stylu. – Ludzie zapamiętują takie scenki. Jeśli będzie ich więcej i będą miały podobny ton, utrwali się wizerunek prezydenta odrobinę oderwanego od codziennych problemów obywateli – tłumaczy Rybicka.
Jej zdaniem, najważniejsze dla Nawrockiego w najbliższych tygodniach będzie skupienie się na konkretnych działaniach, które będą komunikować jego cele i priorytety. – Twarda polityka zawsze przykrywa drobne gafy. Jeśli prezydent zacznie realizować swoje obietnice i będzie obecny w terenie, machanie z okna szybko zostanie zapomniane – dodaje ekspertka.
Symbolika okien w polityce
Ciekawostką jest, że gest machania z okna ma w historii polityki szczególne znaczenie. W monarchiach był to sposób komunikowania się władcy z ludem podczas uroczystości. W systemach demokratycznych takie gesty są rzadziej spotykane, bo mogą sugerować dystans i hierarchię. Psychologowie podkreślają, że odbiór zależy od kontekstu – w sytuacji żartu lub luźnego spotkania może to być odebrane pozytywnie, w sytuacjach oficjalnych – jako błąd.
Podsumowanie
Scena z Belwederu pokazuje, jak jedno nieplanowane zachowanie może wywołać lawinę komentarzy w epoce mediów społecznościowych. Dla części obywateli gest Nawrockiego był sympatyczny i ludzki, dla innych – sygnałem, że nowy prezydent nie do końca rozumie, jak jego działania będą interpretowane.
Czas pokaże, czy machanie z okna przejdzie do historii jako drobna anegdota, czy też jako symbol stylu prezydentury Karola Nawrockiego.