Cios po wyborach. Tusk w ogniu krytyki nie tylko w Polsce
Wyniki ostatnich wyborów, zarówno samorządowych, jak i europejskich, wywołały szeroką debatę w polskim życiu publicznym. Donald Tusk, lider Koalicji Obywatelskiej i premier rządu, znalazł się w centrum medialnej i politycznej burzy. Jednak tym razem krytyka nie pochodzi wyłącznie z krajowych źródeł. Głos zabrały także niemieckie media, komentując zaskakujące wyniki głosowania i reakcje społeczne, które nastąpiły tuż po ogłoszeniu oficjalnych rezultatów. W ich tonie można wyczuć niepokój, zdziwienie, a momentami nawet surową ocenę strategii przyjętej przez Tuska i jego ugrupowanie.
Niemieckie dzienniki, takie jak „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, „Die Welt” czy „Süddeutsche Zeitung”, nie szczędziły mocnych słów, określając wynik Koalicji Obywatelskiej jako „poważne ostrzeżenie” i „cios dla Tuska”, który — ich zdaniem — zbyt wcześnie uznał się za zwycięzcę transformacji politycznej w Polsce po ośmiu latach rządów PiS. Komentatorzy zza Odry zwracają uwagę, że mimo zwycięstwa w wyborach parlamentarnych w październiku 2023 roku, premier nie zdołał utrzymać impetu zmian, który wyniósł go do władzy. Ich zdaniem, Tusk zlekceważył głosy płynące z prowincji, koncentrując się głównie na wielkomiejskim elektoracie, który — choć liczny — nie decyduje o ostatecznym rozkładzie sił w wielu regionach Polski.
Nie jest tajemnicą, że niemieckie media od lat obserwują sytuację w Polsce z dużą uwagą. Stosunki polsko-niemieckie, mimo formalnej współpracy w ramach Unii Europejskiej, często naznaczone są napięciem wynikającym z historycznych zaszłości, różnic interesów oraz odmiennych spojrzeń na wiele kluczowych zagadnień geopolitycznych. W tym kontekście Donald Tusk przez długi czas postrzegany był jako polityk „zrozumiały” i „bliski” Berlinowi — proeuropejski, otwarty na dialog, znający doskonale mechanizmy funkcjonowania unijnych instytucji. Jego wybór na stanowisko szefa Rady Europejskiej w 2014 roku był postrzegany jako sygnał do dalszego zacieśniania więzi między Warszawą a Brukselą, a pośrednio także między Warszawą a Berlinem.
Tym większe zdziwienie wzbudził ton ostatnich analiz niemieckich publicystów. Zamiast tradycyjnego wsparcia, pojawiły się głosy wyrażające rozczarowanie, a nawet sceptycyzm wobec skuteczności Tuska jako lidera krajowego. „Tusk nie potrafi przekuć europejskiego prestiżu na trwałą władzę w kraju” — pisał jeden z komentatorów „Der Tagesspiegel”. Wskazywano również na brak klarownej strategii komunikacyjnej, która pozwoliłaby dotrzeć do wyborców spoza głównego nurtu informacyjnego. Zarzucano mu także zbytnią pewność siebie, a miejscami nawet arogancję w relacjach z opozycją i środowiskami społecznymi.
Co ciekawe, niektóre z tych zarzutów pokrywają się z krytyką płynącą z Polski — zarówno ze strony opozycyjnego PiS, jak i środowisk lewicowych, które zarzucają premierowi niewystarczające zaangażowanie w kwestie społeczne, nierówności, dostępność usług publicznych i wsparcie dla samorządów. Wiele głosów wskazuje na to, że Tusk — skupiony na polityce zagranicznej i symbolicznych gestach — zaniedbał realne potrzeby wielu grup społecznych, które czują się dziś pozostawione samym sobie.
Pytanie, które pojawia się coraz częściej, brzmi: czy Tusk będzie w stanie odbudować zaufanie wyborców przed kolejnymi cyklami wyborczymi, w tym przed wyborami prezydenckimi w 2025 roku? Niektórzy analitycy twierdzą, że obecny premier wciąż ma potencjał mobilizacyjny, szczególnie w kontekście zagrożeń płynących ze strony skrajnej prawicy i populistów. Jednak do tego potrzebna będzie realna zmiana tonu i strategii. Nie wystarczy już tylko odwoływanie się do haseł demokratycznych i europejskich — konieczne będzie pokazanie konkretów, wdrażanie reform, usprawnienie działania administracji i poprawa jakości życia obywateli.
Nie bez znaczenia jest także sposób, w jaki Tusk komunikuje się z mediami — zarówno krajowymi, jak i zagranicznymi. Obecna sytuacja pokazała, że nawet dotychczasowi sprzymierzeńcy mogą szybko stać się krytykami, jeśli nie widzą efektów rządzenia. Niemieckie media, choć nadal życzliwie nastawione wobec idei proeuropejskiej Polski, przestają bezkrytycznie wspierać osobę Donalda Tuska, żądając od niego skuteczności, a nie tylko retoryki.
Nie można jednak zapominać, że polityka to gra długofalowa, a obraz medialny jednego tygodnia nie przesądza jeszcze o długoterminowych losach żadnego przywódcy. Tusk ma za sobą długą karierę polityczną, w której nie raz potrafił powracać po chwilach kryzysu. Czy tym razem również mu się uda? To zależy od wielu czynników: od jego zdolności przywódczych, od sytuacji gospodarczej, od stabilności koalicji rządzącej, ale też — co szczególnie ważne — od tego, czy zdoła na nowo nawiązać więź z przeciętnym obywatelem, który w ostatnich miesiącach mógł poczuć się zlekceważony.
Niemieckie media, mimo wyrażonego rozczarowania, nie zamykają przed Tuskiem drzwi. Wręcz przeciwnie — ich krytyka może być odbierana jako sygnał ostrzegawczy, jako forma motywacji do zmiany kursu, zanim będzie za późno. W tym sensie, „cios”, o którym piszą, nie musi być śmiertelny. Może stać się początkiem nowego etapu — bardziej świadomego, odpowiedzialnego i nastawionego na realne potrzeby społeczne.
Z perspektywy polskiej sceny politycznej, warto również zauważyć, że każdy przejaw zagranicznej krytyki — szczególnie z Niemiec — bywa natychmiast wykorzystywany przez przeciwników Tuska jako dowód na jego rzekome uzależnienie od obcych wpływów. Dlatego premier musi działać ostrożnie: z jednej strony pokazywać, że potrafi współpracować z partnerami zagranicznymi, z drugiej — dowodzić, że potrafi także skutecznie reprezentować interes narodowy. Brak równowagi w tej sferze może kosztować go nie tylko kolejne punkty w sondażach, ale nawet polityczne przywództwo w najbliższych latach.
Tak więc „cios” może być zarówno ostrzeżeniem, jak i impulsem do zmiany. Czy Donald Tusk wyciągnie z niego wnioski? Czas pokaże — ale zegar polityczny tyka coraz głośniej.