Poważne problemy posłów PiS. Chodzi o mieszkanie Donalda Tuska
W ostatnich dniach w przestrzeni medialnej wybuchła nowa polityczna kontrowersja, której głównym bohaterem – zupełnie niespodziewanie – stał się Donald Tusk, obecny premier i lider Koalicji Obywatelskiej. Sprawa, która początkowo wydawała się błahą, zyskała nieoczekiwany rozgłos, stając się jednym z głównych tematów debat sejmowych oraz medialnych. Tym razem nie chodzi jednak o działania rządu, lecz o… mieszkanie. A dokładnie – o prywatne mieszkanie Donalda Tuska, które wzbudziło poważne emocje wśród posłów Prawa i Sprawiedliwości.
Zaczęło się od publikacji jednego z prawicowych portali, który zasugerował, że premier wynajmuje luksusowy apartament w centrum Warszawy, nie będąc jego właścicielem, i że rzekomo ukrywa szczegóły tej umowy przed opinią publiczną. Natychmiast po ukazaniu się artykułu, kilku posłów PiS złożyło interpelacje do Kancelarii Premiera, żądając wyjaśnień. Ich zdaniem, sprawa może mieć charakter korupcyjny, a sam Tusk – według nich – powinien ujawnić nie tylko treść umowy najmu, ale również źródła finansowania oraz powiązania właściciela nieruchomości.
Sytuacja szybko przerodziła się w polityczną burzę. Media sprzyjające opozycji zarzuciły PiS-owi hipokryzję, przypominając, że w czasie ośmiu lat rządów tej partii żaden z jej liderów nie ujawniał szczegółów dotyczących własnych nieruchomości, a niektóre z nich – jak willa Jarosława Kaczyńskiego – również budziły kontrowersje. Odpowiedź ze strony polityków PiS była natychmiastowa: „Tusk to premier, a jego transparentność powinna być wzorcowa”.
Poseł Sebastian Kaleta stwierdził w jednym z wywiadów, że „społeczeństwo ma prawo wiedzieć, kto naprawdę finansuje styl życia Donalda Tuska”. Wtórowała mu Anna Zalewska, dodając, że „mieszkanie w apartamentowcu, którego właścicielem może być osoba związana z zagranicznym kapitałem, rodzi uzasadnione pytania o bezpieczeństwo państwa”. Takie wypowiedzi, choć ostre, trafiły na podatny grunt wśród wyborców PiS, którym często przedstawia się Tuska jako polityka powiązanego z zagranicznymi interesami, szczególnie niemieckimi.
Sam Tusk na początku milczał. Dopiero po kilku dniach postanowił odpowiedzieć. Na konferencji prasowej w Sejmie jasno i zdecydowanie podkreślił, że wynajmuje mieszkanie na rynku komercyjnym, zgodnie z prawem, opłacając je z prywatnych środków. Dodał również, że nie widzi powodu, by publicznie przedstawiać dane osobowe właściciela mieszkania, ponieważ są to kwestie prywatne, niezwiązane z pełnionym przez niego urzędem. „To próba odwrócenia uwagi od realnych problemów, jakie zostawiły po sobie rządy PiS – dodał. – Rozmawiajmy o budżecie, o inflacji, o stanie służby zdrowia, a nie o tym, w jakim lokalu mieszka premier”.
Nie wszyscy uznali jednak jego wyjaśnienia za wystarczające. Wśród polityków prawicy pojawiły się sugestie, że jeśli premier nie ma nic do ukrycia, powinien sam złożyć zawiadomienie do CBA i pokazać opinii publicznej wszystkie dokumenty. Do sprawy włączyła się również komisja ds. etyki poselskiej, która – choć formalnie nie ma kompetencji w tej sprawie – rozpoczęła debatę nad koniecznością zmian w prawie dotyczącym jawności majątków najważniejszych urzędników państwowych.
W międzyczasie pojawiły się doniesienia medialne o rzekomych związkach właściciela mieszkania z sektorem deweloperskim, co jeszcze bardziej podgrzało atmosferę. Publicyści sprzyjający rządowi zaczęli spekulować, czy nie chodzi przypadkiem o ukryte formy lobbingu, a nawet nielegalne finansowanie kampanii wyborczej Koalicji Obywatelskiej. Żadne z tych zarzutów nie zostały jednak potwierdzone, a sam właściciel – który wypowiedział się za pośrednictwem adwokata – zapewnił, że nie zna osobiście premiera i że umowa została zawarta w pełni komercyjnie, bez żadnych wyjątkowych warunków.
Tymczasem posłowie PiS, którzy zainicjowali całą sprawę, znaleźli się pod ostrzałem. Ich przeciwnicy polityczni zaczęli przypominać własne afery mieszkaniowe w obozie Zjednoczonej Prawicy – od niejasnych dotacji, przez preferencyjne kredyty, po nieujawnione nieruchomości współmałżonków. W mediach społecznościowych pojawiły się dziesiątki zestawień i grafik pokazujących, jak posłowie PiS przez lata unikali przejrzystości, choć teraz domagają się jej od innych.
Komentatorzy zauważają, że sprawa ma przede wszystkim charakter polityczny, a nie prawny. Chodzi o podważenie wiarygodności Tuska, szczególnie w oczach elektoratu centrowego. W sytuacji, gdy PiS traci poparcie, każda możliwość uderzenia w premiera może być wykorzystana jako element kampanii. Tym bardziej że wybory prezydenckie zbliżają się wielkimi krokami, a partia Jarosława Kaczyńskiego jeszcze nie ma silnego kandydata. Obecna ofensywa może być próbą odbudowania narracji o „elitarności” i „oderwaniu od rzeczywistości” obecnej władzy.
Z drugiej strony, wielu ekspertów podkreśla, że taka strategia może się obrócić przeciwko jej autorom. W oczach wielu obywateli śledzenie, gdzie mieszka premier i kto mu to mieszkanie wynajmuje, może wyglądać na jałową intrygę oderwaną od codziennych problemów Polaków. Inflacja, brak lekarzy, trudności mieszkaniowe młodych rodzin – to tematy, które bardziej obchodzą przeciętnego wyborcę niż lokalizacja apartamentu szefa rządu.
Nie zmienia to jednak faktu, że afera mieszkaniowa Donalda Tuska – realna czy wykreowana – stała się kolejnym frontem w wojnie politycznej, która od lat dzieli Polskę. I jak zwykle w takich przypadkach, mniej liczy się prawda, a bardziej skuteczność przekazu i emocje, które można wywołać. Bo w polityce – jak wiadomo – rzeczywistość to nie to, co jest, lecz to, co uda się przekonać wyborców, że jest.