NASK ostrzega. “Możliwa próba ingerencji w kampanię wyborczą”
W ostatnich dniach NASK, czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – instytut badawczy odpowiedzialny m.in. za cyberbezpieczeństwo w Polsce – wydała oficjalne ostrzeżenie dotyczące możliwości ingerencji w trwającą kampanię wyborczą. Komunikat ten został opublikowany zarówno na stronie internetowej instytutu, jak i przekazany do mediów oraz kluczowych instytucji państwowych, co podkreśla wagę i powagę sytuacji.
Według NASK, istnieją uzasadnione przesłanki, by przypuszczać, że niektóre działania podejmowane w cyberprzestrzeni mogą mieć na celu destabilizację procesu demokratycznego w Polsce. Eksperci wskazują na wzmożoną aktywność podejrzanych kont w mediach społecznościowych, rozpowszechnianie dezinformacji, a także próby włamań do systemów teleinformatycznych powiązanych z organizacją wyborów.
Wzrost zagrożeń w czasie kampanii wyborczej
Okres kampanii wyborczej to moment szczególnie wrażliwy dla każdej demokracji. Wtedy to obywatele podejmują decyzje dotyczące przyszłości kraju, bazując na informacjach płynących z różnych źródeł – zarówno tradycyjnych mediów, jak i internetu. Cyberprzestępcy, grupy hakerskie oraz zagraniczne podmioty mogą próbować wykorzystać ten moment, aby wpłynąć na opinię publiczną, wywołać chaos informacyjny lub zakłócić przebieg głosowania.
NASK wskazuje, że jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi są kampanie dezinformacyjne, często oparte na zmanipulowanych treściach, deepfake’ach oraz fałszywych cytatach przypisywanych politykom. Tego typu działania mają na celu polaryzację społeczeństwa, osłabienie zaufania do instytucji publicznych oraz szerzenie wątpliwości co do uczciwości wyborów.
Możliwe źródła zagrożeń
Chociaż NASK nie wskazała bezpośrednio, kto może stać za próbą ingerencji, eksperci ds. bezpieczeństwa podkreślają, że podobne działania w przeszłości były często prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki działające na zlecenie obcych państw. W kontekście europejskim i globalnym, szczególną uwagę zwraca się na działalność grup związanych z Rosją, Chinami czy Koreą Północną. Często są to dobrze zorganizowane, finansowane i technologicznie zaawansowane zespoły, zdolne do prowadzenia złożonych operacji wpływu.
Wskazuje się również na możliwość działania podmiotów wewnętrznych – grup o skrajnych poglądach politycznych, które mogą próbować zdestabilizować sytuację wewnętrzną, zdobyć rozgłos lub wpłynąć na wynik wyborów.
Jakie działania podejmuje NASK?
W odpowiedzi na zagrożenie, NASK we współpracy z Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnym Biurem Zwalczania Cyberprzestępczości oraz Państwową Komisją Wyborczą podejmuje szereg działań prewencyjnych. Prowadzone są audyty systemów teleinformatycznych, monitorowane są sieci społecznościowe pod kątem dezinformacji, a także rozwijane są systemy wczesnego ostrzegania przed atakami typu phishing czy DDoS.
NASK apeluje również do instytucji publicznych, mediów, komitetów wyborczych oraz samych obywateli o zachowanie szczególnej ostrożności. W komunikacie zaznaczono, że każdy przypadek podejrzanej aktywności powinien być niezwłocznie zgłaszany do odpowiednich służb. Zaufanie do źródeł informacji, weryfikacja faktów oraz rozwaga w udostępnianiu treści – to elementy, które zdaniem ekspertów mogą pomóc ograniczyć skuteczność potencjalnych prób manipulacji.
Reakcje społeczne i polityczne
Ostrzeżenie NASK spotkało się z natychmiastowym odzewem ze strony polityków, komentatorów i dziennikarzy. Część przedstawicieli opozycji zaapelowała o jeszcze większą przejrzystość procesu wyborczego, w tym np. obowiązkowe publikowanie informacji o źródłach finansowania kampanii reklamowych w internecie. Przedstawiciele partii rządzącej zapewnili, że podejmowane są wszelkie kroki, by zapewnić bezpieczeństwo wyborów, i że instytucje państwowe są przygotowane na różne scenariusze.
W mediach społecznościowych pojawiły się również głosy sceptyczne, sugerujące, że ostrzeżenie może być wykorzystywane do uzasadnienia późniejszych kontrowersji wokół wyników wyborów. Eksperci jednak zgodnie podkreślają, że ignorowanie realnych zagrożeń płynących z cyberprzestrzeni byłoby skrajną nieodpowiedzialnością.
Edukacja i świadomość obywatelska
NASK nie ogranicza się jedynie do działań technicznych. Kluczowym elementem strategii obrony przed ingerencją w wybory jest podnoszenie świadomości społecznej. W tym celu uruchamiane są kampanie informacyjne, warsztaty dla samorządów, szkolenia dla dziennikarzy i nauczycieli oraz specjalne materiały edukacyjne dostępne online.
W jednym z komunikatów NASK podkreślił: „Tylko świadome społeczeństwo, zdolne do krytycznego myślenia i rozpoznawania manipulacji informacyjnych, jest w stanie skutecznie bronić się przed próbami destabilizacji procesu demokratycznego.”
Przykłady podobnych ataków na świecie
Nie jest to pierwsza sytuacja, w której ostrzega się przed ingerencją w wybory. W 2016 roku Stany Zjednoczone stały się celem szeroko zakrojonej operacji wpływu, której celem było osłabienie zaufania do procesu wyborczego i wspieranie konkretnych kandydatów. Również w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii odnotowano liczne przypadki prób włamań do systemów partii politycznych, a także masowe rozpowszechnianie fałszywych informacji w okresie kampanii.
Co może zrobić obywatel?
W obliczu potencjalnych zagrożeń każdy obywatel może odegrać ważną rolę. Eksperci zalecają:
• Sprawdzanie źródeł informacji – nie udostępniajmy treści pochodzących z niezweryfikowanych stron.
• Zgłaszanie podejrzanych działań – np. fałszywych kont, wiadomości phishingowych, nietypowych reklam politycznych.
• Unikanie szerzenia teorii spiskowych – nawet w dobrej wierze, powielanie niesprawdzonych informacji może prowadzić do dezinformacji.
• Korzystanie z narzędzi bezpieczeństwa – aktualizacje oprogramowania, silne hasła, uwierzytelnianie dwuskładnikowe – to wszystko podnosi nasze bezpieczeństwo online.
Podsumowanie
Ostrzeżenie NASK należy traktować poważnie. W dobie rosnącego znaczenia informacji i technologii cyfrowych, każda próba ingerencji w wybory może mieć daleko idące konsekwencje – nie tylko polityczne, ale również społeczne i gospodarcze. Dlatego tak ważne jest współdziałanie instytucji publicznych, sektora prywatnego, mediów oraz obywateli w zapewnieniu uczciwego i bezpiecznego przebiegu procesu wyborczego.
NASK zapowiada, że będzie na bieżąco monitorować sytuację i publikować kolejne raporty, jeśli tylko pojawią się nowe informacje wskazujące na eskalację zagrożeń.
Demokracja wymaga nie tylko wolnych wyborów, ale również bezpieczeństwa informacyjnego. Tylko wtedy decyzje obywateli mogą być naprawdę wolne i świadome.