W cieniu wiosennego dnia na kampusie Uniwersytetu Warszawskiego doszło do zdarzenia, które wstrząsnęło opinią publiczną. Mężczyzna, zidentyfikowany jako Mieszko R., został zatrzymany na terenie uczelni, mając przy sobie noże, bagnet oraz książkę Konfucjusza. Informacje te natychmiast obiegły media, wzbudzając falę niepokoju, spekulacji i kontrowersji. W kolejnych dniach sytuacja rozwijała się dynamicznie – prokuratura wszczęła śledztwo, pojawiły się nieoficjalne doniesienia o przyznaniu się sprawcy do planowanego ataku, a obrońca stanowczo temu zaprzeczył.
Według ustaleń śledczych, Mieszko R. miał przebywać w okolicach głównego budynku UW przez kilka godzin, obserwując otoczenie. Gdy został wylegitymowany przez służby ochrony uczelni, jego zachowanie wzbudziło podejrzenia, a w trakcie interwencji odkryto, że posiada przy sobie niebezpieczne narzędzia – w tym dwa noże składane, wojskowy bagnet oraz książkę zawierającą wybrane nauki Konfucjusza, klasycznego chińskiego filozofa.
Niecodzienny charakter znaleziska – zwłaszcza obecność dzieła filozoficznego wśród niebezpiecznego uzbrojenia – skłonił wielu komentatorów do spekulacji na temat motywów zatrzymanego. Czy planował on atak inspirowany ideologią? Czy książka była jedynie przypadkowym elementem ekwipunku? Czy Mieszko R. działał samodzielnie, czy też był częścią większej grupy? Tych pytań przybywało z każdą godziną.
Równocześnie, media zaczęły analizować przeszłość Mieszka R. – według niepotwierdzonych informacji, miał on być studentem jednej z warszawskich uczelni, wcześniej karanym za drobne wykroczenia, ale nie notowanym za przestępstwa z użyciem przemocy. Jego konta w mediach społecznościowych miały zawierać zarówno cytaty filozoficzne, jak i niepokojące wpisy o charakterze antysystemowym, choć nie stwierdzono jednoznacznego nawoływania do przemocy.
Prokuratura ogłosiła, że postawiono Mieszkowi R. zarzut przygotowywania ataku zagrażającego zdrowiu i życiu wielu osób. W komunikacie prasowym podkreślono, że choć nie doszło do fizycznego zamachu, okoliczności i posiadane przez podejrzanego przedmioty pozwalają na przyjęcie hipotezy o zamiarze dokonania przestępstwa. Decyzją sądu mężczyzna został tymczasowo aresztowany na trzy miesiące.
W międzyczasie w mediach pojawiły się sprzeczne informacje dotyczące przyznania się podejrzanego do winy. Jeden z dzienników cytował rzekomą wypowiedź anonimowego funkcjonariusza policji, według którego Mieszko R. miał „w rozmowie nieformalnej” przyznać się do planów ataku, motywowanych „przekonaniem o zepsuciu środowiska akademickiego i potrzebie moralnego oczyszczenia”. Te rewelacje szybko podchwyciły portale informacyjne i media społecznościowe, a temat stał się gorący.
Jednak już następnego dnia adwokat podejrzanego stanowczo zaprzeczył tym doniesieniom. – Mój klient nie przyznał się do winy, nie potwierdził żadnych intencji ataku, a doniesienia medialne są niezgodne z rzeczywistym przebiegiem przesłuchania – powiedział mecenas Krzysztof W., który reprezentuje Mieszka R. Podkreślił, że posiadanie noży, choć nietypowe, nie jest nielegalne samo w sobie, a obecność książki filozoficznej nie może być traktowana jako dowód ekstremizmu.
Sprawa wywołała poruszenie również w środowisku akademickim. Władze Uniwersytetu Warszawskiego wydały oświadczenie, w którym zapewniły o współpracy z organami ścigania i zadeklarowały zwiększenie środków bezpieczeństwa na terenie kampusu. W dokumencie tym znalazły się również słowa wsparcia dla społeczności akademickiej oraz zapewnienie, że uczelnia nie ugnie się przed strachem ani presją, które mogłyby ograniczać wolność nauki i wypowiedzi.
W debacie publicznej pojawiły się różne interpretacje wydarzeń. Jedni uznali Mieszka R. za potencjalnego zamachowca, którego udało się powstrzymać w ostatniej chwili – inni dostrzegli w tej sprawie elementy niebezpiecznego nadużycia władzy, zwracając uwagę na brak twardych dowodów oraz pośpiech w oskarżeniach. Jeszcze inni podnosili kwestie zdrowia psychicznego i niedostatecznej opieki nad osobami wykluczonymi lub z zaburzeniami emocjonalnymi.
Psychologowie komentujący sprawę wskazywali, że połączenie przemocy z treściami filozoficznymi – zwłaszcza tymi traktującymi o moralności, etyce czy porządku społecznym – może wynikać z prób nadania głębszego sensu działaniom agresywnym. – Czasem osoby niestabilne psychicznie posługują się wybranymi cytatami, które wyrywają z kontekstu, by uzasadnić swoje zachowania – tłumaczyła dr Anna K., psycholożka sądowa. Zaznaczyła jednak, że w przypadku Mieszka R. nie można jeszcze wyciągać daleko idących wniosków.
Równocześnie, środowiska konserwatywne i liberalne w Polsce zupełnie inaczej odczytywały wymiar symboliczny całej sytuacji. Dla jednych fakt, że Mieszko R. miał przy sobie dzieło Konfucjusza, mógł świadczyć o jego poszukiwaniu duchowego sensu i walki z „moralnym chaosem” współczesności – dla innych był to przykład, jak niebezpieczne może być nadawanie ideologicznego znaczenia przypadkowym zdarzeniom.
Na forach internetowych i w mediach społecznościowych toczyła się zażarta debata – część użytkowników domagała się surowych kar, inni ostrzegali przed nagonką i demonizowaniem osoby, o której wciąż wiadomo niewiele. Pojawiły się także teorie spiskowe, sugerujące, że cała sytuacja mogła być inscenizowana lub wykorzystana do uzasadnienia planów zwiększenia kontroli nad obywatelami.
W odpowiedzi na napiętą atmosferę, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zapowiedziało przegląd procedur bezpieczeństwa na uczelniach wyższych w całym kraju, zaś Ministerstwo Nauki wezwało rektorów do zgłaszania uwag dotyczących bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego studentów oraz pracowników.
Na chwilę obecną Mieszko R. przebywa w areszcie. Sprawa pozostaje w toku, a śledczy zapowiadają analizę materiałów cyfrowych zabezpieczonych podczas przeszukania jego mieszkania – w tym komputera, telefonu oraz notatek. Kluczowe będą też opinie biegłych psychiatrów, którzy ocenią poczytalność podejrzanego w chwili zdarzenia.