W ostatnich tygodniach polska scena polityczna została zdominowana przez spekulacje dotyczące przyszłości Rafała Trzaskowskiego i szerzej – całej Koalicji Obywatelskiej. Po nieoczekiwanej przegranej Trzaskowskiego w hipotetycznych sondażach prezydenckich oraz wyraźnym spadku poparcia dla Platformy Obywatelskiej w badaniach opinii publicznej, pojawiły się pytania: czy to oznacza kryzys tej formacji? Czy możliwe są przedterminowe wybory parlamentarne? A jeśli tak – kto na nich najbardziej zyska? Odpowiedzi nie są jednoznaczne, ale warto przyjrzeć się opiniom ekspertów, reakcjom społecznym oraz analizom, które zaczynają kreślić nową polityczną rzeczywistość w Polsce.
Trzaskowski pod presją – co wydarzyło się naprawdę?
Rafał Trzaskowski, obecny prezydent Warszawy i jeden z najbardziej rozpoznawalnych polityków opozycji, od lat był typowany jako naturalny kandydat Koalicji Obywatelskiej na urząd Prezydenta RP. Po udanym występie w wyborach w 2020 roku, gdzie przegrał z Andrzejem Dudą różnicą niespełna 500 tysięcy głosów, wielu widziało w nim lidera przyszłej kampanii. Tymczasem najnowsze sondaże – zarówno te dotyczące preferencji prezydenckich, jak i poparcia dla partii opozycyjnych – nie pozostawiają złudzeń: Trzaskowski traci impet.
Według badań z początku kwietnia 2025 roku, w bezpośrednim starciu z potencjalnymi kandydatami PiS, Trzaskowski wypada gorzej niż się spodziewano. W symulacjach drugiej tury ustępuje nie tylko Mateuszowi Morawieckiemu, ale także Beacie Szydło i – co szczególnie niepokojące dla opozycji – Zbigniewowi Ziobrze. Taki wynik budzi obawy nie tylko w samym sztabie PO, ale także wśród szeregowych wyborców, którzy liczyli na odwrócenie trendu spadkowego po dojściu Donalda Tuska do władzy w 2023 roku.
Co mówią wyborcy? Społeczne reakcje na sondaże
Polacy nie pozostają obojętni wobec obecnej sytuacji politycznej. W badaniach przeprowadzanych przez różne ośrodki sondażowe coraz częściej pojawia się pytanie o zaufanie do Trzaskowskiego jako lidera opozycji. Choć wielu nadal postrzega go jako nowoczesnego i europejskiego polityka, to rosnąca liczba respondentów uważa, że nie spełnił pokładanych w nim nadziei. Wypomina mu się zbytnią bierność, unikanie tematów kontrowersyjnych, a także – co może być kluczowe – niewystarczające zaangażowanie w kampanie samorządowe i parlamentarne.
Co ciekawe, wśród ankietowanych widać również wzrost zainteresowania alternatywami. Konfederacja, Polska 2050 oraz Lewica notują umiarkowane, ale stałe wzrosty w sondażach. Wskazuje to, że rozczarowanie Trzaskowskim niekoniecznie przekłada się na wzrost poparcia dla PiS, ale raczej na poszukiwanie „trzeciej drogi”.
Przyspieszone wybory – realna groźba czy polityczna gra?
W kontekście słabnącej pozycji Koalicji Obywatelskiej pojawia się pytanie o możliwe przyspieszone wybory parlamentarne. Choć konstytucyjnie jest to scenariusz trudny do zrealizowania – wymagałby wotum nieufności wobec rządu lub samorozwiązania Sejmu – to jednak spekulacje narastają. Przeciwnicy rządu uważają, że PiS może dążyć do wcześniejszych wyborów, by wykorzystać chwilowe osłabienie opozycji i powrót do władzy przy sprzyjającej koniunkturze politycznej.
Z kolei sami politycy opozycji nie wykluczają, że rządząca koalicja zdecyduje się na taki krok. – Gdyby PiS poczuł, że ma szansę na samodzielną większość, nie zawahałby się – mówi jeden z posłów KO, prosząc o anonimowość. Dodaje przy tym, że opozycja musi szybko się zjednoczyć i przemyśleć swoją strategię, by nie zostać zaskoczoną.
Tusk w defensywie?
Donald Tusk, jako lider Koalicji Obywatelskiej, także znalazł się pod ostrzałem. Choć jeszcze rok temu jego powrót do polskiej polityki przyjmowano z entuzjazmem, dzisiaj coraz częściej pojawiają się głosy, że nie zrealizował swoich obietnic. Zarzuca mu się styl zarządzania oparty na lojalności partyjnej zamiast na kompetencjach, brak konkretnych projektów ustawodawczych oraz zbytnią koncentrację na wojnie z PiS, zamiast na budowaniu pozytywnego programu.
Co więcej, relacje Tuska z Trzaskowskim – choć oficjalnie poprawne – są przez wielu komentatorów oceniane jako napięte. Wewnętrzna rywalizacja o wpływy i wizję partii może tylko pogłębiać kryzys w PO.
Co dalej z Trzaskowskim?
W obliczu słabych wyników sondażowych Trzaskowski musi zadać sobie pytanie: czy warto kandydować w kolejnych wyborach prezydenckich? Czy jego obecność w polityce centralnej przynosi więcej szkód niż pożytku? Nie brakuje głosów, że powinien skoncentrować się na Warszawie, gdzie jego poparcie wciąż jest stosunkowo stabilne. Inni natomiast widzą w nim potencjalnego lidera nowej formacji centrolewicowej, która mogłaby zastąpić skostniałą PO.
Niezależnie od kierunku, jaki wybierze, jedno jest pewne: bez odważnej decyzji i wyraźnej zmiany strategii Trzaskowski może zostać zepchnięty na margines debaty publicznej.
Opinie ekspertów
Politolodzy są zgodni co do jednego: obecna sytuacja to punkt zwrotny dla polskiej sceny politycznej. Profesor Antoni Dudek zauważa, że „słabnięcie Trzaskowskiego niekoniecznie oznacza wzmocnienie PiS, ale pokazuje kryzys tożsamościowy wśród wyborców centrowych i liberalnych”. Z kolei dr Anna Materska-Sosnowska dodaje: „Opozycja musi znaleźć nowy język – nie tylko antypisowski, ale także pozytywny, inkluzywny i konkretny programowo”.
Ekonomiści natomiast zwracają uwagę, że przyspieszone wybory mogą oznaczać niepewność na rynkach finansowych. Polska gospodarka, choć relatywnie stabilna, jest wrażliwa na zmiany polityczne. Przedsiębiorcy nie lubią chaosu – a przedterminowe wybory to właśnie taka nieprzewidywalność.
Głos obywateli – co mówią Polacy?
W ramach sondażu przeprowadzonego przez IBRiS dla „Rzeczpospolitej”, zapytano respondentów, czy przegrana Trzaskowskiego powinna skutkować rozważeniem wcześniejszych wyborów parlamentarnych. 58% badanych odpowiedziało „nie”, wskazując, że jednoosobowa porażka nie powinna wpływać na stabilność rządu. 24% uznało, że sytuacja powinna być poważnie przeanalizowana przez partię rządzącą, a 18% opowiedziało się za natychmiastowym rozpisaniem nowych wyborów.
Wyniki te pokazują, że choć emocje są duże, to społeczeństwo w większości ceni sobie stabilność. Obywatele oczekują odpowiedzialności zarówno od rządzących, jak i od opozycji – a tej ostatniej wyraźnie brakuje spójnego przekazu.
Podsumowanie: przed politycznym przesileniem?
Przegrana Rafała Trzaskowskiego w sondażach nie jest jeszcze klęską, ale z pewnością powinna zapalić czerwoną lampkę w centrali PO. Brak wyrazistych liderów, niespójny program i zmęczenie opinii publicznej jałowymi sporami politycznymi mogą doprowadzić do przesilenia, którego efektem będą nie tylko zmiany personalne, ale być może także przyspieszone wybory.
Czy do nich dojdzie? Tego nie da się dziś przewidzieć z całą pewnością. Ale jedno jest pewne: polska polityka wchodzi w nową, nieprzewidywalną fazę. A głos Polaków, coraz bardziej świadomy i krytyczny, może okazać się decydujący w nadchodzących miesiącach.